ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه لاین‌های نخود (Cicer arietinum L.) در کشت زمستانه

نویسندگان

  • سعید, علی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌غربی، ارومیه
چکیده مقاله:

هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آن­ها بر عملکرد ارقام و لاین­های نخود سفید و شناسایی ژنوتیپ­های پرمحصول و پایدار در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش چهارده لاین و رقم نخود تیپ کابلی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی کردستان، ارومیه، مراغه و همدان به مدت سه سال زراعی (91-1388) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه به ترتیب در محیط­های؛ ارومیه سال 1389(U1)(2/1931 کیلوگرم در هکتار) و همدان سال 1390 (H2)(1/379 کیلوگرم در هکتار) به­دست آمد. از بین لاین‌های نخود مورد بررسی، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپ‌هایG4 (5/1163 کیلوگرم در هکتار) و G2 (02/756 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثرات اصلی محیط و ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط معنی‌دار بودند. سهم محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل آن­ها در تغییرات عملکرد دانه به ترتیب 61/70، 20/3 و 21/11درصد بود. مقدارGEI با استفاده از مدل بای پلات تفکیک شد و طبق تجزیۀ مقادیر منفرد، دو مولفۀ اصلی اول به­ترتیب 09/43 =PC1 و 34/23 =PC2 درصد از تغییرات کل داده­ها را توجیه کردند. بر اساس نمودارهای GGE بای­پلات، ژنوتیپ­های G6، G4 و G11 از عملکرد دانه و پایداری بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ­ها برخوردار بودند. نتایج این تحقیق، محیط­ها را به دو ناحیۀ بزرگ شامل «ارومیه و مراغه» و «کردستان و همدان» تقسیم نمود که برای هر ناحیه به­ترتیب لاین­های  G6(FLIP 99-26C) و G4 (FLIP 00-39C) قابل توصیه هستند. همچنین ژنوتیپ­های G5، G7 و G8به عنوان لاین­های دارای سازگاری عمومی شناسایی شدند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L) در کشت پائیزه در مزارع دیم استان خراسان شمالی

نتایج تحقیقات متعددی در ایران و جهان نشان دهنده برتری عملکرد کشت پاییزه و زمستانه نخود دیم نسبت به کشت معمول بهاره به لحاظ افزایش دورة رویشی و زایشی و افزایش بهره‌وری از رطوبت خاک و نزولات جوی بوده و تغییر فصل کاشت این محصول در بسیاری از مناطق کشور در حال اجرائی شدن است. در همین راستا به منظور بررسی امکان کشت پائیزه نخود در استان خراسان شمالی، آزمایشی شامل هفت ژنوتیپ متحمل به سرمای نخود به همرا...

متن کامل

مطالعه پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.) در کشت پاییزه در شرایط دیم

شانزده ژنوتیپ نخود به همراه رقم شاهد بیونیج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال زراعی (83-1380 ) در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمانشاه، لرستان، گچساران، گنبد و ایلام در شرایط دیم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب در هر منطقه نشان داد که اثر متقابل رقم × سال معنی‌دار بود. با توجه شرایط آب و هوایی و نتایج آزمون بارتلت، تجزیه مرکب سه ساله برای سه مکان کرما...

متن کامل

اثر تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.)

به منظور ارزیابی اثر خشکی بر عملکرد و برخی اجزای آن و همچنین بررسی ارتباط صفات فیزیولوژیکی با عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی، 19 ژنوتیپ نخود در قالب یک آزمایش مزرعه‌ای و یک آزمایش گلدانی در سال زراعی 90-1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. دو رژیم آبیاری مطلوب و دیم در ک...

متن کامل

اثر تنش خشکی بر محتوای اسمولیت‌های سازگار، فعالیت‌آنزیمی و عملکرد دانه ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.)

به منظور بررسی رابطه بین تجمع اسمولیت‌های سازگار و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در واکنش ژنوتیپ‌های نخود به تنش خشکی، دو آزمایش مجزا در شرایط مزرعه و کنترل شده در سال زراعی 90-1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان به اجرا گذاشته شدند. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. عامل اصلی شامل دو تیمار (آبیاری مطلوب و دیم) و عامل فرعی شامل 19 ژنوتیپ نخود...

متن کامل

ارزیابی امکان کشت پائیزه یا زمستانه نخود (cicer arietinum l.) در مشهد

به منظور مطالعه اثرات تاریخ کاشت بر دورهء رشد و نمو، مورفولوژی، فیزیولوژی، عملکرد اجزاء عملکرد و کیفیت 6 رقم نخود آزمایشی در سال 1374-1375 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. چهار تاریخ کاشت 8 آذر (کاشت اول)، 23 اسفند (کاشت دوم)، 23 فروردین (کاشت سوم) و 31 اردیبهشت (کاشت چهارم) با 6 رقم جم، ilc5218، کرج 1261، ilc3279، ilc5086، ilc5085 در یک طرح آماری فاکتوریل بر پایه ...

15 صفحه اول

مطالعه عملکرد دانه وبرخی صفات مؤثر برآن در ژنوتیپ های نخود زراعی (Cicer arietinum L.) تحت شرایط تنش خشکی کردستان

در این پژوهش به منظور بررسی عملکرد و صفات مرتبط با آن در ژنوتیپ‌های نخود تحت شرایط دیم منطقه کردستان و تعیین ارقام متحمل به تنش خشکی ، 20 ژنوتیپ نخود به علاوه رقم اصلاح شده پیروز در دو آزمایش جداگانه بدون تنش و تنش خشکی، در طرح بلوک‌های کامل تصادفی هر کدام با سه تکرار کشت شـدند. براساس عملکرد دانه در شرایط تنش‌دار و بدون تنش، شاخص حساسیت به خشکی (DSI) محاسبه شد. هـم‌چنین ضـرایب همبستگـی سـاده...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 18  شماره 1

صفحات  63- 75

تاریخ انتشار 2016-06

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023